Mỹ áp thuế nhập khẩu với hơn 180 nền kinh tế toàn cầu sau sắc lệnh mới từ Tổng thống Donald Trump, trong đó Việt Nam nằm trong nhóm bị áp thuế cao nhất – lên tới 46%. Thông tin được công bố vào ngày 2/4 tại Nhà Trắng, ngay sau khi ông Trump ký sắc lệnh với bảng thuế “đầy màu sắc”.
Việt Nam và Trung Quốc bị áp mức thuế cao nhất
Theo bảng thống kê mà ông Trump mang đến sự kiện, Việt Nam bị đánh thuế 46% – cao hơn cả Trung Quốc (34%). Trong khi đó, các quốc gia như Anh, Brazil hay Singapore chỉ bị đánh thuế 10%. Khối EU, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ phải đối mặt mức thuế từ 20 đến 26%.
Tổng thống Mỹ khẳng định: “Chúng tôi chỉ áp một nửa mức mà họ đang đánh chúng tôi thôi, có thể áp mạnh hơn nhưng chúng tôi chọn cách nhẹ nhàng hơn”.
Tuy nhiên, bảng thuế mà Nhà Trắng công bố không hề giải thích cách họ tính các mức thuế “mà các nước đang áp với Mỹ”. Ví dụ, Việt Nam được cho là đang áp thuế lên tới 90% với hàng Mỹ – một con số khiến nhiều chuyên gia ngỡ ngàng.
Thuế nhập khẩu đồng loạt 10% từ 5/4
Ngoài thuế đối ứng, từ ngày 5/4, mọi hàng hóa nhập vào Mỹ sẽ phải chịu một mức thuế chung 10% – áp dụng cho tất cả quốc gia và vùng lãnh thổ. Sau đó, bắt đầu từ 9/4, các đối tác thương mại lớn sẽ phải chịu thêm thuế đối ứng theo bảng thuế cụ thể.
Một số mặt hàng như nhôm, thép, xe hơi… vốn đã bị áp thuế trước đó sẽ giữ nguyên mức thuế cũ. Các sản phẩm như vàng, đồng, dược phẩm, chất bán dẫn hay một số loại khoáng sản quý hiếm cũng được miễn thuế mới.
Tuyên bố “tự do kinh tế” và phản ứng thị trường
Phát biểu tại sự kiện, ông Trump gọi đây là “ngày độc lập kinh tế của Mỹ”, đồng thời hứa hẹn rằng việc làm, nhà máy và sản xuất nội địa sẽ bùng nổ. Ông nhấn mạnh: “Thời kỳ hoàng kim mới của nước Mỹ bắt đầu từ hôm nay”.
Thế nhưng, thị trường không mấy lạc quan. Ngay sau tuyên bố, chỉ số tương lai của S&P 500 giảm 1,7%, Nasdaq mất gần 2%. Giá vàng thế giới cũng tăng vọt lên mốc kỷ lục 3.159 USD/ounce – một dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư đang tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn.
Vì sao ông Trump áp thuế?
Theo ông Trump, lý do chính là vì Mỹ đang chịu thiệt hại nặng nề từ các hiệp định thương mại tự do và tình trạng nhập siêu. Mỗi năm, có tới 3.000 tỷ USD hàng hóa đổ vào Mỹ, khiến thâm hụt thương mại lên tới 1.200 tỷ USD.
Ông cũng tuyên bố thuế nhập khẩu sẽ giúp kiềm chế buôn lậu ma túy, kiểm soát di cư trái phép, tăng thu ngân sách và “giải cứu” nông dân Mỹ – những người đang chịu nhiều thiệt hại từ chính sách của các nước khác.
Thế giới phản ứng ra sao?
Ngay sau sắc lệnh mới, các nền kinh tế lớn như Canada, Trung Quốc và EU đều công bố biện pháp trả đũa tương ứng. Các chuyên gia cảnh báo, cuộc chiến thuế quan toàn cầu sẽ làm niềm tin đầu tư và tiêu dùng sụt giảm, đẩy lạm phát tăng cao.
Một nghiên cứu của Đại học Yale cho biết, nếu Mỹ tăng thuế thêm 20%, một hộ gia đình Mỹ trung bình có thể phải chi thêm 3.400 USD mỗi năm.
Sắc lệnh thuế nhập khẩu của ông Trump đang mở màn cho một thời kỳ mới đầy biến động trong thương mại toàn cầu. Với mức thuế 46%, Việt Nam cần nhanh chóng đánh giá lại chiến lược xuất khẩu và tìm cách thích ứng, nếu không muốn bị “sốc nhiệt” trong cuộc chơi mới này.
